Uncategorized

«Η Πρόληψη είναι Δύναμη – Όχι Φόβος»

Ο καρκίνος δεν είναι πάντα αναπόφευκτος.
Πολλές μορφές του μπορούν να προληφθούν ή να εντοπιστούν νωρίς, όταν είναι πλήρως ιάσιμος.

Η πρόληψη δεν είναι φόβος.
Είναι ευθύνη, αγάπη για τον εαυτό μας, φροντίδα για τους ανθρώπους μας.
Είναι μια απλή εξέταση, μια μικρή απόφαση που μπορεί να αλλάξει μια ολόκληρη ζωή.

• Γιατί να περιμένουμε τα συμπτώματα, όταν μπορούμε να προλάβουμε τη νόσο;
  Γιατί να παλεύουμε μόνοι, όταν η ενημέρωση και ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι δωρεάν και διαθέσιμος;
• Γιατί να φοβόμαστε την αλήθεια, όταν η έγκαιρη διάγνωση είναι ελπίδα και θεραπεία;
• Σήμερα, κάνε την επιλογή που σώζει ζωές.
• Κλείσε ένα ραντεβού για προληπτικές εξετάσεις.
• Μοιράσου το μήνυμα με έναν φίλο, με την οικογένειά σου, με όσους αγαπάς.

Ο καρκίνος μπορεί να νικηθεί – όταν τον προλαβαίνουμε.
Ας γίνουμε η γενιά που θα το αποδείξει.

Σύμφωνο Πρόληψης – Μαζί για Υγιή Παιδιά, Μαζί για Ζωή χωρίς Καρκίνο

Εγώ, ως πολίτης / γονέας / εκπαιδευτικός, δεσμεύομαι:

1. Να υποστηρίζω την υιοθέτηση υγιεινής διατροφής στα σχολεία, με λιγότερη ζάχαρη, αλάτι και επεξεργασμένα προϊόντα.
2. Να ενισχύω την εκπαίδευση των παιδιών σε θέματα πρόληψης, υγείας και ευεξίας.
3. Να αποτελώ παράδειγμα με τις καθημερινές μου επιλογές (διατροφή, άσκηση, αποχή από καπνό/αλκοόλ).
4. Να ενημερώνομαι και να ενημερώνω για τη σημασία των προληπτικών εξετάσεων κατά του καρκίνου.
5. Να στηρίζω κάθε πρωτοβουλία που προάγει την υγεία και την πρόληψη στην κοινότητα και στα σχολεία.

Η πρόληψη ξεκινά από νωρίς. Γιατί τα παιδιά αξίζουν ένα μέλλον χωρίς καρκίνο.

✍ Υπογραφή: _____________________
Ημερομηνία: ____________________

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ)

Ο καρκίνος αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, με περισσότερα από 10 εκατομμύρια θύματα κάθε χρόνο. Παρ’ όλα αυτά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επισημαίνει ότι τουλάχιστον το 40% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, εφόσον υιοθετηθούν αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης σε επίπεδο πολιτείας και ατόμου.

Τι εννοούμε όταν λέμε πρόληψη του καρκίνου;

Η πρόληψη περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που στοχεύουν είτε στην αποτροπή εμφάνισης του καρκίνου (πρωτογενής πρόληψη), είτε στην έγκαιρη ανίχνευση του πριν εμφανιστούν συμπτώματα (δευτερογενής πρόληψη). Ο ΠΟΥ δίνει έμφαση και στα δύο επίπεδα, καθώς μπορούν να μειώσουν σημαντικά την επιβάρυνση από τη νόσο.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ βασικοί πυλώνες πρόληψης είναι:

1. Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής

Ο ΠΟΥ προτείνει βασικές αλλαγές στη συμπεριφορά που μπορούν να μειώσουν δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου:

• Διακοπή του καπνίσματος: Το κάπνισμα είναι ο νούμερο 1 τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου.
• Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ή αποχή.
• Υγιεινή διατροφή: πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες, με περιορισμό κόκκινου/επεξεργασμένου κρέατος.
• Τακτική σωματική άσκηση.
• Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους.
• Προστασία από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο (αντηλιακά, ρούχα, αποφυγή ηλιοθεραπείας).

2. Εμβολιασμοί

• HPV (Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων): Προλαμβάνει τον καρκίνο τραχήλου μήτρας και άλλες μορφές καρκίνου (στοματοφαρυγγικός, πρωκτού).
• HBV (Ηπατίτιδα B): Προλαμβάνει τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο, ιδιαίτερα σε χώρες με υψηλή ενδημικότητα.

3. Έλεγχος περιβαλλοντικών και επαγγελματικών παραγόντων

Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει τη σημασία ελέγχου της έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες όπως:

• Αμίαντος
• Ραδόνιο
• Ατμοσφαιρική ρύπανση
• Χημικά στον χώρο εργασίας
• Υπεριώδης ακτινοβολία
  Η πολιτεία έχει την ευθύνη για την τήρηση και εφαρμογή περιβαλλοντικών και επαγγελματικών κανονισμών.

4. Προσυμπτωματικός έλεγχος και πρώιμη διάγνωση

Ο ΠΟΥ συνιστά την καθιέρωση εθνικών προγραμμάτων ελέγχου για:

• Καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
• Καρκίνο του μαστού
• Καρκίνο του παχέος εντέρου
  Η έγκαιρη διάγνωση βελτιώνει τις πιθανότητες ίασης και μειώνει το κόστος θεραπείας.

5. Ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού

Η ευαισθητοποίηση είναι θεμέλιο της πρόληψης. Ο ΠΟΥ προωθεί τη συνεχή ενημέρωση των πολιτών για τα συμπτώματα του καρκίνου, τους παράγοντες κινδύνου και τα μέτρα προστασίας, με έμφαση στην ισότιμη πρόσβαση όλων, ανεξαρτήτως φύλου, εισοδήματος ή τόπου διαμονής.

Ο στόχος του ΠΟΥ: Μείωση της παγκόσμιας επιβάρυνσης από τον καρκίνο

Ο ΠΟΥ υποστηρίζει τις χώρες-μέλη στην εφαρμογή Εθνικών Στρατηγικών Κατά του Καρκίνου, ώστε έως το 2040:

• Να μειωθούν οι πρόωροι θάνατοι από μη μεταδοτικές ασθένειες κατά 30%.
• Να αυξηθεί η πρόσβαση σε προσυμπτωματικό έλεγχο και θεραπεία, ειδικά σε χαμηλόμισθες περιοχές.
• Να προωθηθούν δίκαιες πολιτικές υγείας που δίνουν έμφαση στην πρόληψη αντί της θεραπείας.

Η πρόληψη σώζει ζωές. Όπως τονίζει ο ΠΟΥ, «ο καρκίνος δεν είναι πάντα αναπόφευκτος». Μέσα από την ενημέρωση, τις σωστές πολιτικές και την προσωπική ευθύνη, μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία μας και να μειώσουμε το παγκόσμιο φορτίο της νόσου.

Προληπτικές εξετάσεις ή Προσυμπτωματικός έλεγχος

Οι προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο (γνωστές και ως προσυμπτωματικός έλεγχος) είναι ιατρικές εξετάσεις που γίνονται σε ασυμπτωματικά άτομα , με στόχο να εντοπιστούν προκαρκινικές αλλοιώσεις ή ο καρκίνος σε πρώιμο στάδιο, προκειμένου η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική και οι πιθανότητες ίασης πολύ υψηλότερες.

Ακολουθεί ένας συνοπτικός οδηγός με τις βασικές εξετάσεις που συνιστώνται από τις εθνικές και διεθνείς οδηγίες πρόληψης:

1. Καρκίνος Μαστος

• Εξέταση: Ψηφιακή Μαστογραφία, συμπληρωματικό υπερηχογράφημα σε ενδείξεις σε μαστογραφία
• Ηλικία: 50-69 ετών
• Συχνότητα: Κάθε 2 χρόνια
• Πρόγραμμα στην Ελλάδα: «Φώφη Γεννηματά» – δωρεάν με ηλεκτρονικό παραπεμπτικό
• Σημείωση: Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή γονιδιακή προδιάθεση (BRCA), ξεκινά νωρίτερα και πιο συχνά με MRI.

2. Καρκίνος Τραχήλου της Μήτρας

• Εξέταση: HPV-DNA test (ή/και Pap test)
• Ηλικία: 25-65 ετών (σεξουαλικά ενεργές)
• Συχνότητα: Κάθε 5 χρόνια για HPV-DNA test / κάθε 3 χρόνια για Pap test
• Σημείωση: Ειδικά σημαντικό για γυναίκες που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο HPV.

3. Καρκίνος Παχέος Εντέρου

• Εξέταση:
  • Τεστ ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα (FIT test)
  • Κολονοσκόπηση (αν το FIT είναι θετικό)
• Ηλικία: 50-74 ετών
• Συχνότητα:
  • FIT: Κάθε 1-2 χρόνια
  • Κολονοσκόπηση: Κάθε 10 χρόνια
• Πρόγραμμα στην Ελλάδα: «Σπύρος Δοξιάδης» – δωρεάν αποστολή FIT test κατ’ οίκον
• Σημείωση: Σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό, ο έλεγχος ξεκινά νωρίτερα.

4. Καρκίνος Πνεύμονα (σε υψηλού κινδύνου άτομα)

• Εξέταση: Αξονική θώρακος χαμηλής δόσης (LDCT)
• Ηλικία: 50-80 ετών
• Κριτήρια: Ιστορικό καπνίσματος (30 πακέτα/έτη και άνω), ενεργοί ή πρόσφατα πρώην καπνιστές
• Συχνότητα: Κάθε χρόνο (κατά περίπτωση, μετά από ιατρική εκτίμηση)
• Σημείωση: Δεν συνιστάται για μη καπνιστές.

5. Καρκίνος Προστάτη (ατομική απόφαση)

• Εξέταση: Εξέταση PSA αίματος & δακτυλική εξέταση
• Ηλικία: 50-70 ετών (ή 45+ αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό)
• Σημείωση: Δεν είναι μαζικός πληθυσμιακός έλεγχος – γίνεται σε συνεννόηση με τον γιατρό, ανάλογα με τον κίνδυνο.

6. Δερματικός Καρκίνος / Μελάνωμα

• Εξέταση: Δερματολογικός έλεγχος – χαρτογράφηση σπίλων
• Ηλικία: Όλες οι ηλικίες (σε άτομα με ανοιχτό φωτότυπο, πολλούς σπίλους, έκθεση στον ήλιο)
• Συχνότητα: 1 φορά τον χρόνο ή συχνότερα αν υπάρχει ιστορικό
• Σημείωση: Αυτοεξέταση στο σπίτι με τον «κανόνα ABCDE» (Ασυμμετρία, Όρια, Χρώμα, Διάμετρος, Εξέλιξη)

Μην ξεχνάς

Η πρόληψη σώζει ζωές. Με την τεχνολογία, τα ηλεκτρονικά παραπεμπτικά και την πληροφόρηση, κάθε πολίτης μπορεί πλέον να έχει πρόσβαση σε αξιόπιστο έλεγχο – χωρίς κόστος και χωρίς καθυστερήσεις. Μπες στο gov.gr ή επικοινώνησε με το γιατρό σου για να δεις σε ποιο πρόγραμμα πρόληψης μπορείς να ενταχθείς.

Ένα απλό βήμα για την πρόληψη

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (Body Mass Index – BMI) είναι ένα εργαλείο που μας βοηθά να εκτιμήσουμε αν το σωματικό μας βάρος είναι εντός φυσιολογικών ορίων σε σχέση με το ύψος μας.

Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους είναι σημαντικός παράγοντας πρόληψης πολλών χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων μορφών καρκίνου.

Πώς υπολογίζεται ο BMI;

Ο τύπος είναι απλός:

BMI = Βάρος (kg) / (Ύψος σε μέτρα)²

🔹 Παράδειγμα: Αν ζυγίζεις 70 κιλά και έχεις ύψος 1,70 μ.:

👉 BMI = 70 / (1,70 × 1,70) = 24,2

Τι σημαίνει το αποτέλεσμα σου;

Γιατί έχει σημασία;

Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης:

• Καρκίνου του μαστού (μετά την εμμηνόπαυση)
• Καρκίνου του παχέος εντέρου
• Καρκίνου του ενδομητρίου
• Καρκίνου του ήπατος, των νεφρών και άλλων

Η πρόληψη ξεκινά από τη γνώση. Ο BMI δεν είναι απόλυτος δείκτης υγείας, αλλά μπορεί να λειτουργήσει ως καμπανάκι για αλλαγές στον τρόπο ζωής. (Αυτό να τονιστεί)

Μπορώ να βασίζομαι μόνο στον BMI;

Όχι αποκλειστικά. Ο BMI δεν λαμβάνει υπόψη τη μυϊκή μάζα, τη λιπώδη κατανομή ή άλλους παράγοντες υγείας. Είναι όμως ένα χρήσιμο εργαλείο πρώτης αξιολόγησης.

📍 Συνδύασε τον υπολογισμό του BMI με παρακολούθηση από ιατρό και διατροφολόγο (εάν απαιτείται)  και μια συνολική φροντίδα του εαυτού σου.

Υγεία δεν σημαίνει απλώς “ φυσιολογικό βάρος”. Σημαίνει ισορροπία, πρόληψη και φροντίδα.
Υπολόγισε τον BMI σου και κάνε το πρώτο βήμα προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.

Θρέψου σωστά: Η διατροφή σου είναι η δύναμή σου

Η σωστή και ισορροπημένη ιατροφή δεν είναι απλώς επιλογή — είναι πράξη πρόληψης. Μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 30-40% των μορφών καρκίνου μπορούν να προληφθούν με αλλαγές στον τρόπο ζωής, με κυριότερο σύμμαχο τη διατροφή.

Γιατί έχει σημασία τι τρως;

Οι τροφές που καταναλώνουμε επηρεάζουν τη φλεγμονή, την κυτταρική ανανέωση, ακόμα και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Μια ισορροπημένη, πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά διατροφή βοηθά τον οργανισμό να προστατευτεί από καρκινογόνες ουσίες και να λειτουργεί σωστά.

Τι να προτιμάς:

• 🥦 Λαχανικά και φρούτα καθημερινά – ιδανικά 5 μερίδες την ημέρα.
• 🌾 Πλήρη δημητριακά όπως βρώμη, καστανό ρύζι και ψωμί ολικής άλεσης.
• 🫘 Όσπρια τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα.
• 🫒 Ελαιόλαδο ως βασικό λιπαρό.
• 🐟 Ψάρι 1-2 φορές την εβδομάδα, αντί για κόκκινο κρέας.

Τι να περιορίσεις:

• 🚫 Επεξεργασμένα κρέατα (π.χ. λουκάνικα, μπέικον).
• 🚫 Υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
• 🚫 Τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά.
• 🚭 Αλκοόλ – η κατανάλωσή του αυξάνει τον κίνδυνο για πολλούς τύπους καρκίνου.

Μικρές αλλαγές, μεγάλα οφέλη

Δεν χρειάζεται να αλλάξεις τα πάντα από τη μια μέρα στην άλλη. Κάθε μικρή βελτίωση στην καθημερινότητά σου είναι ένα βήμα πιο κοντά στην υγεία. Μάθε να ακούς το σώμα σου, να απολαμβάνεις το φαγητό χωρίς ενοχές, και να δίνεις στον οργανισμό σου τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.

Τι λέει η έρευνα για την πρόληψη του καρκίνου

Η επιστήμη είναι σαφής: περίπου 4 στους 10 καρκίνους μπορούν να προληφθούν μέσα από αλλαγές στον τρόπο ζωής και την έγκαιρη ανίχνευση. Η διεθνής ερευνητική κοινότητα έχει αφιερώσει δεκαετίες μελετών για να κατανοήσει πώς και γιατί αναπτύσσεται ο καρκίνος – και κυρίως, πώς μπορούμε να τον αποτρέψουμε.

Ποιες είναι οι βασικές διαπιστώσεις;

1. Το κάπνισμα είναι ο νούμερο ένα παράγοντας κινδύνου

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το κάπνισμα ευθύνεται για περίπου 30% όλων των θανάτων από καρκίνο, κυρίως καρκίνους των πνευμόνων, του στόματος, του λάρυγγα και της ουροδόχου κύστης.

2. Η διατροφή και η παχυσαρκία συνδέονται άμεσα με τον καρκίνο

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (WCRF) εκτιμά ότι το 20% των καρκίνων συνδέεται με διατροφή, έλλειψη σωματικής άσκησης και υπερβολικό σωματικό βάρος. Η Μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια και ελαιόλαδο, έχει προστατευτική δράση.

3. Η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο

Ακόμα και μικρές ποσότητες αλκοόλ σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του ήπατος, του στόματος και άλλων οργάνων. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η ασφαλέστερη κατανάλωση είναι η όσο το δυνατόν μικρότερη.

4. Η έγκαιρη ανίχνευση σώζει ζωές

Η έρευνα δείχνει ότι οι τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι, όπως η μαστογραφία, το τεστ Παπανικολάου, η κολονοσκόπηση και ο δερματολογικός έλεγχος, μπορούν να ανιχνεύσουν τον καρκίνο σε αρχικά στάδια, όπου είναι πλήρως ιάσιμος.

5. Ο εμβολιασμός προλαμβάνει ορισμένους καρκίνους

Ο εμβολιασμός κατά του HPV και της ηπατίτιδας Β είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι μειώνει σημαντικά τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και του ήπατος, αντίστοιχα.

6. Η έκθεση στον ήλιο και η προστασία του δέρματος

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία αυξάνει τον κίνδυνο μελανώματος και άλλων μορφών καρκίνου του δέρματος. Η χρήση αντηλιακού και η αποφυγή solarium είναι κρίσιμες πρακτικές πρόληψης.

Ο καρκίνος δεν είναι πάντα προβλέψιμος, αλλά γνωρίζουμε πλέον ότι πολλές μορφές του μπορούν να προληφθούν. Πώς; Με απλές, καθημερινές επιλογές που προστατεύουν το σώμα και ενισχύουν τη φυσική του άμυνα. Η πρόληψη είναι άμεσα συνυφασμένη με  τον τρόπο ζωής μας.

1. Υγιεινή διατροφή

Η ισορροπημένη διατροφή είναι θεμέλιο της πρόληψης:

• Κατανάλωσε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης καθημερινά.
• Περιόρισε το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας.
• Απόφυγε τα τηγανητά, τα υπερβολικά λιπαρά και τη ζάχαρη.
• Προτίμησε ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και ψάρια.

2. Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους

Το υπερβολικό βάρος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου και της μήτρας. Η άσκηση και η σωστή διατροφή βοηθούν στη ρύθμισή του.

3. Τακτική σωματική άσκηση

Ακόμα και 30 λεπτά ήπιας άσκησης την ημέρα (περπάτημα, ποδήλατο, χορός) μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η άσκηση ενισχύει το ανοσοποιητικό, ρυθμίζει τις ορμόνες και μειώνει τη φλεγμονή.

4. Αποφυγή καπνίσματος

Το κάπνισμα ευθύνεται για περίπου 1 στους 3 καρκίνους. Η διακοπή του καπνίσματος είναι ένα από τα πιο σημαντικά βήματα για την υγεία σου – ανεξαρτήτως ηλικίας ή χρόνου καπνίσματος.

5. Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ

Το αλκοόλ σχετίζεται με καρκίνο του ήπατος, του μαστού, του στόματος και άλλων οργάνων. Αν καταναλώνεις, κάνε το με μέτρο: έως 1 ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και 2 για τους άνδρες.

6. Προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία

Ο ήλιος είναι ωφέλιμος, αλλά η υπερβολική έκθεση αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος. Χρησιμοποίησε αντηλιακό, απόφυγε την έκθεση τις ώρες αιχμής και το τεχνητό μαύρισμα (solarium).

7. Εμβολιασμός

Ορισμένοι ιοί σχετίζονται με συγκεκριμένους καρκίνους:

• HPV (ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων): σχετίζεται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλους.
• Ηπατίτιδα Β: σχετίζεται με τον καρκίνο του ήπατος.

Ο εμβολιασμός είναι ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης.

8. Τακτικός προληπτικός έλεγχος

Οι τακτικοί έλεγχοι βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση, ακόμα και πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Μίλα με τον γιατρό σου και ενημερώσου για:

• Τεστ Παπανικολάου
• Μαστογραφία
• Εξέταση προστάτη
• Κολονοσκόπηση
• Δερματολογικό έλεγχο

Η πρόληψη είναι δύναμη. Με μικρές, σταθερές αλλαγές στις συνήθειές μας, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και να χτίσουμε μια καλύτερη ποιότητα ζωής – για εμάς και όσους αγαπάμε.

Πώς και πότε αναπτύσσεται ο καρκίνος

Ο καρκίνος δεν εμφανίζεται ξαφνικά – είναι το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας που μπορεί να ξεκινήσει ακόμα και πολλά χρόνια πριν διαγνωστεί. Η κατανόηση του πώς και πότε αναπτύσσεται είναι βασική για την πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση.

Τι είναι ο καρκίνος;

Ο καρκίνος είναι μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από την ανεξέλεγκτη αύξηση και εξάπλωση ανώμαλων κυττάρων στο σώμα. Τα κύτταρα που έχουν υποστεί βλάβες στο γενετικό τους υλικό (DNA) μπορεί να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και να σχηματίσουν όγκο (νεόπλασμα), ή να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος μέσω της μετάστασης.

Πώς ξεκινά;

Η ανάπτυξη του καρκίνου περνά από διάφορα στάδια:

1. Γενετική μετάλλαξη: Μια βλάβη στο DNA μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:
   • Κάπνισμα
   • Έκθεση στον ήλιο (UV ακτινοβολία)
   • Χημικές ουσίες
   • Ιούς (π.χ. HPV, ηπατίτιδα Β και C)
   • Κακή διατροφή και παχυσαρκία
   • Κληρονομικότητα
2. Αθροιστικές βλάβες: Ο καρκίνος συνήθως δεν προκαλείται από μία μόνο μετάλλαξη, αλλά από συσσώρευση πολλών μικρών βλαβών στα κύτταρα με την πάροδο του χρόνου.
3. Ανεξέλεγκτη κυτταρική διαίρεση: Όταν ένα κύτταρο με μεταλλαγμένο DNA συνεχίσει να διαιρείται χωρίς τον φυσιολογικό έλεγχο, μπορεί να σχηματιστεί όγκος.
4. Διήθηση και μετάσταση: Σε πιο προχωρημένα στάδια, τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να εισχωρήσουν σε γειτονικούς ιστούς και να εξαπλωθούν σε άλλα όργανα μέσω του αίματος ή της λέμφου.

Πότε αναπτύσσεται;

Η διαδικασία ανάπτυξης του καρκίνου είναι συνήθως αργή και μπορεί να διαρκέσει από μερικά χρόνια έως και δεκαετίες. Για παράδειγμα, μια προκαρκινική αλλοίωση στον τράχηλο της μήτρας μπορεί να χρειαστεί 10 ή περισσότερα χρόνια για να εξελιχθεί σε καρκίνο, εάν δεν ανιχνευτεί και δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.

Γιατί είναι σημαντική η πρόληψη;

Επειδή ο καρκίνος αναπτύσσεται σταδιακά, υπάρχει πολύτιμος χρόνος για να αναγνωριστούν πρώιμες αλλαγές και να προληφθεί η πλήρης εκδήλωσή του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω:

• Τακτικών προληπτικών ελέγχων (π.χ. τεστ Παπανικολάου, μαστογραφία, κολονοσκόπηση)
• Υγιεινού τρόπου ζωής
• Εμβολιασμού (π.χ. για HPV, ηπατίτιδα Β)
• Αποφυγής γνωστών καρκινογόνων παραγόντων

Η γνώση σώζει ζωές. Με έγκαιρη ενημέρωση και πρόληψη, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και να ενισχύσουμε την υγεία μας.