Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ)
Ο καρκίνος αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, με περισσότερα από 10 εκατομμύρια θύματα κάθε χρόνο. Παρ’ όλα αυτά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επισημαίνει ότι τουλάχιστον το 40% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, εφόσον υιοθετηθούν αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης σε επίπεδο πολιτείας και ατόμου.
Τι εννοούμε όταν λέμε πρόληψη του καρκίνου;
Η πρόληψη περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που στοχεύουν είτε στην αποτροπή εμφάνισης του καρκίνου (πρωτογενής πρόληψη), είτε στην έγκαιρη ανίχνευση του πριν εμφανιστούν συμπτώματα (δευτερογενής πρόληψη). Ο ΠΟΥ δίνει έμφαση και στα δύο επίπεδα, καθώς μπορούν να μειώσουν σημαντικά την επιβάρυνση από τη νόσο.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ βασικοί πυλώνες πρόληψης είναι:
- Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής
Ο ΠΟΥ προτείνει βασικές αλλαγές στη συμπεριφορά που μπορούν να μειώσουν δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου:
- Διακοπή του καπνίσματος: Το κάπνισμα είναι ο νούμερο 1 τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου.
- Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ή αποχή.
- Υγιεινή διατροφή: πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες, με περιορισμό κόκκινου/επεξεργασμένου κρέατος.
- Τακτική σωματική άσκηση.
- Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους.
- Προστασία από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο (αντηλιακά, ρούχα, αποφυγή ηλιοθεραπείας).
- Εμβολιασμοί
- HPV (Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων): Προλαμβάνει τον καρκίνο τραχήλου μήτρας και άλλες μορφές καρκίνου (στοματοφαρυγγικός, πρωκτού).
- HBV (Ηπατίτιδα B): Προλαμβάνει τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο, ιδιαίτερα σε χώρες με υψηλή ενδημικότητα.
- Έλεγχος περιβαλλοντικών και επαγγελματικών παραγόντων
Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει τη σημασία ελέγχου της έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες όπως:
- Αμίαντος
- Ραδόνιο
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Χημικά στον χώρο εργασίας
- Υπεριώδης ακτινοβολία
Η πολιτεία έχει την ευθύνη για την τήρηση και εφαρμογή περιβαλλοντικών και επαγγελματικών κανονισμών.
- Προσυμπτωματικός έλεγχος και πρώιμη διάγνωση
Ο ΠΟΥ συνιστά την καθιέρωση εθνικών προγραμμάτων ελέγχου για:
- Καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
- Καρκίνο του μαστού
- Καρκίνο του παχέος εντέρου
Η έγκαιρη διάγνωση βελτιώνει τις πιθανότητες ίασης και μειώνει το κόστος θεραπείας.
- Ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού
Η ευαισθητοποίηση είναι θεμέλιο της πρόληψης. Ο ΠΟΥ προωθεί τη συνεχή ενημέρωση των πολιτών για τα συμπτώματα του καρκίνου, τους παράγοντες κινδύνου και τα μέτρα προστασίας, με έμφαση στην ισότιμη πρόσβαση όλων, ανεξαρτήτως φύλου, εισοδήματος ή τόπου διαμονής.
Ο στόχος του ΠΟΥ: Μείωση της παγκόσμιας επιβάρυνσης από τον καρκίνο
Ο ΠΟΥ υποστηρίζει τις χώρες-μέλη στην εφαρμογή Εθνικών Στρατηγικών Κατά του Καρκίνου, ώστε έως το 2040:
- Να μειωθούν οι πρόωροι θάνατοι από μη μεταδοτικές ασθένειες κατά 30%.
- Να αυξηθεί η πρόσβαση σε προσυμπτωματικό έλεγχο και θεραπεία, ειδικά σε χαμηλόμισθες περιοχές.
- Να προωθηθούν δίκαιες πολιτικές υγείας που δίνουν έμφαση στην πρόληψη αντί της θεραπείας.
Η πρόληψη σώζει ζωές. Όπως τονίζει ο ΠΟΥ, «ο καρκίνος δεν είναι πάντα αναπόφευκτος». Μέσα από την ενημέρωση, τις σωστές πολιτικές και την προσωπική ευθύνη, μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία μας και να μειώσουμε το παγκόσμιο φορτίο της νόσου.
